Zwiedzanie Zakopanego

Jeszcze ponad 500 lat temu na terenach dzisiejszego Zakopanego rósł gęsty dziewiczy las. Człowiek osiedlając się w tym miejscu najpierw musiał ten teren wykarczować. Najprawdopodobniej jedna z pierwszych polan nasiała nazwę ,,kopana" od sposobu w jaki została pozyskana, gdy zaczęto się osiedlać na kolejnej, zaczęto mówić o polanie znajdującej się "za kopaną".  Od nazwy właśnie tej jednej z polan mamy dziś nazwę miasta - Zakopane.  

Z kolei legenda głosi, że nazwa została nadana przez pasterza, który szukał miejsca najdogodniejszego do osiedlenia się. W miejscu dzisiejszego Zakopanego zakopał on ziarnko zboża, które pięknie wykwitło i dało początek nowej miejscowości, która została nazwana na cześć tego wydarzenia. 

Początki Zakopanego

Miejscowość do XVIII wieku nie wyróżniała się niczym, względem sąsiadujących z nią miejscowości.  W tym czasie w części Zakopanego wysuniętej najbardziej na południe działał już niewielki zakład hutniczy. Rozkwit części przemysłowej Zakopanego przypada na okres panowania rodu Homolaczów - którzy zakupili te dobra i odkryli w Tatrach nowe złoża rudy żelaza, poczynili duże inwestycje, prowadząc dobrze prosperującą hutę żelaza. Wówczas podróżujący w Tatry zatrzymywali się w Kuźnicach w nowopowstałym dworze rodziny Homolaczów bywali nawet książęta z rodu Habsburgów.  Wówczas część wiejska Zakopanego była wsią jak każda inna na Podhalu i wydawało się, że miejscowość będzie się rozwijać wokół dobrze prosperujących zakładów przemysłowych.  W 1847 roku dzięki inicjatywie oraz przekazanym funduszom  przez Klementynę i Edwarda Homolaczów powstaje pierwszy kościółek parafialny na Pęksowym Brzyzku, a proboszczem zostaje cieszący się dużym autorytetem wśród miejscowych górali ksiądz Józef Stolarczyk. 

Druga połowa XIX wieku przyniosła Zakopanemu znaczne zmiany. Wyczerpujące się złoża rudy żelaza przyczyniły się do upadku Kuźnic, natomiast w części wiejskiej Zakopanego, miejscowa ludność za namową księdza Stolarczyka, zaczęła dostosowywać swoje domostwa do przyjmowania pierwszych letników, którzy zaczęli się pojawiać w Zakopanem już od drugiej połowy XIX wieku. 

Wzrost rozpoznawalności Zakopanego

Za osobę która wyniosła Zakopane na salony uważa się dra Tytusa Chałbińskiego - który przyjechał pod Tatry na wakacje latem 1873 roku. W tym samym czasie wybuchła epidemia cholery.  Doktor mimo braku podstawowych leków zdecydował się pozostać i leczyć miejscową ludność, powstrzymując rozpowszechnianie się epidemii, dodatkowo wprowadzając podstawy higieny wśród górali.  Zyskał sympatię oraz szacunek miejscowych, dostrzegł właściwości klimatycznne Zakopanego  spędzając w nim co lato wakacje. Za jego rekomendacją do Zakopanego zaczęło przyjeżdżać coraz więcej letników, co przyczyniło się do gwałtownego rozwoju miejscowości.  

W 1873 powstaje Towarzystwo Tatrzańskie, zrzeszające ludzi, których celem była popularyzacja regionu, ochrona dzikich zwierząt, poprawa infrastruktury turystycznej (budowa schronisk, wytyczanie i znakowanie szlaków). Z inicjatywy organizacji w Zakopanem powstało pierwsze oświetlenie, powstały pierwsze chodniki oraz powstał Dworzec Tatrzański - będący centrum kulturalnym Zakopanego.

W 1898 roku dobra Zakopiańskie zostają zakupione przez hrabiego Władysława Zamoyskiego, który bardzo mocno przyczynił się do rozwoju Zakopanego budując wodociągi, szkoły, pocztę, muzea. Dzięki jego inicjatywie do Zakopanego doprowadzono kolej, która zdecydowanie ułatwiła i skróciła czas podróży. W tym okresie z inicjatywy Stanisława Witkiewicza powstają pierwsze budynki w stylu zakopiańskim, z charakterystycznymi elementami obecnymi w architekturze po dziś dzień.

Zakopane -  stolica kulturowa dla Polaków z trzech zaborów

Zakopane w czasie zaborów znajdowało się pod panowaniem Austro-Węgier.  Pod koniec XIX wieku w zaborze austriackim na terenie Galicji panowała bieda z drugiej strony wolność polityczna były największa spośród 3 zaborów.  W tym czasie do Zakopanego przyjeżdżali malarze, pisarze, politycy a sama miejscowość stała się miejscem spotkań elit intelektualnych dla Polaków ze wszystkich trzech zaborów. Wśród bywalców Zakopanego byli między innymi: Stefan Żeromski, Henryk Sienkiewicz, Jan Kasprowicz, Leopold Staff, Maria Konopnicka, Ignacy Jan Paderewski, Stanisław Witkiewicz, Maria Skłodowska-Curie.

Zakopane w czasie II wojny Światowej

W czasie okupacji hitlerowskiej wiele osób związanych z Zakopanem działało w podziemiu jako kurierzy tatrzańscy. Byli to wspinacze, sportowcy, taternicy oraz przewodnicy, którzy dostarczali dokumenty, pieniądze a także przeprowadzali ludzi przez Tatry do baz przerzutowych i kontaktowych na Węgrzech. W przypadku nakrycia przez Niemców, ludzie Ci ryzykowali życiem. W Zakopanem i Tatrach okupanci utworzyli zamknięty teren z myślą utworzenia kurortu dla niemieckich żołnierzy. W hotelu Palace prowadzono brutalne przesułachnia wieźniów w wyniku czego budynek nazwano "katownią Podhala".